Տարբեր առարկաները չափելու, հաշվելու, կշռելու համար օգտագործում են թվերն ու դրանք անվանող բառերը՝ թվականները:
Օրինակ` յոթ (սեղան), իննսունհինգ (մատիտ), քսան սանտիմետր (ժապավեն), երկու կիլոգրամ (ալյուր):
Թվականները ցույց են տալիս առարկաների թիվ կամ թվային կարգ (թիվը ըստ դասավորության):
Թվականները լինում են երկու տեսակի՝ քանակական և դասական:
Առարկայի թիվ, քանակ ցույց տվող թվականները քանակական թվականներ են՝ երկու, տասնչորս, յոթանասուներեք, հարյուր, հիսունչորս և այլն:
Քանակական թվականները պատասխանում են ինչքա՞ն, որքա՞ն, քանի՞ հարցերին:
Առարկայի կարգ, դաս ցույց տվող թվականները դասական թվականներ են՝ առաջին, երկրորդ, չորրորդ, տասներորդ, քսանհինգերորդ և այլն:
Դասական թվականները պատասխանում են ո՞րերորդ հարցին:
Թվականների գրությունը
Թվականները ըստ գրության լինում են երկու տեսակի՝ առանձին և միասին գրվող թվականներ:
11 -ից մինչև 99-ը թվականները գրվում են միասին: Օրինակ՝ երեսունհինգ, յոթանասունմեկ, քսանմեկ, տասներեք:
100-ից բարձր բոլոր թվականները, 100,1000 և ավելի բարձր թիվ ցույց տվող թվականների բաղադրիչները գրվում են առանձին՝ չորս հազար, հարյուր քսանվեց:
Դասական թվականները կազմվում են բացարձակ թվականներին ավելացնելով -րորդ կամ —երորդ վերջածանցները. երկու, երեք, չորս թվականներին ավելացվում է -րորդ, ինչպես՝ երկրորդ, երրորդ, չորրորդ, բոլոր մյուս թվականներին` — երորդ ածանցը, ինչպես՝ հինգերորդ, վեցերորդ, քսաներորդ, երեքհարյուրերորդ և այլն:
Դասական թվականները կազմվում են՝ 2,3,4 բացարձակ թվականներին ավելացնելով -րորդ, մնացածներին՝ —երորդ վերջածանցները:
Երեսուն թվականը գրվում է ր-ով, քառասուն-ը՝ ռ-ով: 9-ը միշտ գրվում է երեք տառով՝ ինն կամ ինը: 80-ի ճիշտ ձևն է՝ ութսուն:
Տասը թվականի ը հոդը բառակազմության մեջ փոխվում է ն-ի՝ տասնչորս:
Պետք է հիշել՝ հետևյալ թվականների ուղղագրությունը՝ ինն, ինը, տասը, երեսուն, քառասուն, հիսուն, վաթսուն, յոթանասուն, ութսուն, իննսուն, միլիոն, միլիարդ:
Թվականները կարող են արտահայտվել հայերեն այբուբենի տառերով` նրանց թվական արժեքի համապատասխան` Ա (1 կամ 1-ին), Բ (2 կամ 2-րդ), ժ (10 կամ 10-րդ), ԺԴ (14 կամ14-րդ), Ճ (100 կամ100-րդ) Ռ (1000 կամ1000-րդ) և այլն:
Առաջադրանքներ
- Թվերը գրել տառերով:
7-յոթ
5-հինգ
9-ինը
4-չորս
10-տաս
19-տասնինը
95-ինսունհինգ
51-հիցունմեկ
64-վացունչորս
60-վաացուն
35-եռեսուն
40-քառասուն
80-ուցուն
82-ուցցուներկու
99-ինսունինը
100-հարյուր
200-երկուհարյուր
900-ինհարյուր
126-հարյուրքսանվեց
931-ինհարյուեռեսունմեկ
1000-հավար
20 000-քսանհազար
3006-երեքհազարվեց
5800-հինգհազարութհարյուր
9325-ինհազարերեքարյուրքսանհիգ
1 000 000-մեկմիլյոն
3 245 614-երեքմիլյոներկուհարյուրքառասունհինգհազարվեցհարյուրտասնը չորս
2․ Շարունակի՛ր ըստ օրինակի։ Հիշի՛ր․ եթե 2, 3, 4 թվականները կազմվում են -րորդ ածանցով, 5-ից բարձր թվականները կազմվում են -երորդ ածանցով։
2- րդ-երկրորդ
3- րդերորդ
4-րդրորդ
5 -րդերորդ
6-րդերորդ
7 -րդերորդ
8 -րդերորդ
9 -րդերորդ
10 -րդերորդ
- Տառերով գրել 8 — ով սկսվող բոլոր երկնիշ զույգ թվերը:81,82,83,84,85,86,87,88,89,
- Տառերով գրել 6 — ով սկսվող բոլոր երկնիշ կենտ թվերը:61,62,63,64,65,66,67,68,69,
5․ Օգտվելով համացանցից գրիր այնպիսի առածներ, որտեղ թվական կա։ Օրինակ՝ Արջը յոթ երգ գիտի, յոթն էլ տանձի մասին։հասկացողին մեկ կասես չհասկացողին հաղաի ու մեկ յոթը չափիր մեկը կտրիր բանկա որ հազար արժի բան ել կա որ է նել չարրժի
- Հետևյալ թվականները գրի՛ր տառերով` 54հիցունչորս, 847,ութհարյուր եռեսունյոթ 6985, վեց հազար իննը հարյուր ուցունհինգ12546,տասներհու հազար հինգ հարյուր քառասուն վեց 68, վաթսունութ95,իննսունհինգ 15,տասնհինգ 58,հիսունութ 697,վեցհարյուր իննսունյոթ 89:ութցուն իննը
- Տրված բառերը բաժանիր երեք խմբի՝ գոյականներ, ածականներ, թվականներ:
Չորրորդ, մեծ, մեծություն, մարդ, լավագույն, ամենաերկար, հինգ, երրորդ, թիվ, վազք, դաժան, հինգերորդ, վերջին, լուսավոր, սենյակ, մայրիկ, դուռ, դատավոր, դատարկ:
Գոյականներ –մեծ մարդ,թիվ,վազգ,դաժան,վերջրն,լուսավոր,սենյակ,դուռ,դատարկ
Ածականներ – մեծություն,լավագույն,ամենաերկար,մայրիկ,դատավոր
Թվականներ —չորորդ,հիներորդ,հինգերորդ,
