Բուրջ խալիֆա-բուրջ խալիֆան աշխհառի ամենա մեծ շինությունն է իր բարձրությունը 810-ից 821մ իր հարկերը 120-ից 127 հարկ:

թաջ մահալ-Թաջ Մահալ (հնդկերեն՝  պարսկերեն՝ تاج محل, /ˌtɑːdʒ məˈhɑːl, ˌtɑːʒ-/^[6], թարգմանաբար՝ «Պալատի թագ»^[7]), փղոսկրասպիտակ դամբարան Հնդկաստանի Ագրա քաղաքում՝ Ջամնա գետի հարավային ափին։ Հիմնադրվել է 1632 թվականին Շահ Ջահան մողոլ կայսեր (կառավարել է 1628-1658 թվականներին) կողմից իր սիրելի կնոջ՝ Մումթազ Մահալի համար, որը մահացել էր 14-րդ երեխային լույս աշխարհ բերելիս (հետագայում այստեղ է թաղվել նաև ինքը՝ Շահ Ջահանը)։ Դամբարանը, որը ունի 74 մետր բարձրություն և հինգ գմբեթներ, իսկ չորս անկյունների մոտ տեղակայված են չորս մինարեներ (դրանք փոքր-ինչ թեքված են, որ կործանվելու դեպքում չվնասեն դամբարանը), գտնվում է 17 հա տարածք^[8] զբաղեցնող համալիրի կենտրոնում, որ ներառում է նաև մզկիթ և հյուրատուն և տեղակայված է երեք կողմից ատամնավոր պարսպով շրջապատված այգում։

Տեսակ	դամբարան, դամբարան և տեսարժան վայր
Երկիր	Հնդկաստան
Տեղագրություն	Ագրա[2][3][4]
Դավանանք	իսլամ
Ժառանգության կարգավիճակ	ազգային նշանակության հուշարձան և Համաշխարհային ժառանգություն
Անվանված	Մումթազ Մահալ[5]
Ճարտարապետ	Ustad isa khan shirazi?
Հիմնադիր	Շահ Ջահան[1]
Պատվիրող	Շահ Ջահան
Ճարտարապետական ոճ	իսլամական ճարտարապետություն, պարսկական ճարտարապետություն և Mughal architecture?
Հիմնադրված	1631
Կառուցման արժեք	32 000 000 $
Բարձրություն	73 մետր
Շինանյութ	մարմար
Մակերես	17 հեկտար
tajmahal.gov.in​(անգլ.)​(հինդի)

ՅՈւՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգություն , օբյեկտ № 252 ռուս.. • անգլ.. • ֆր.

Թաջ Մահալ (հնդկերեն՝ ताज महल; պարսկերեն՝ تاج محل, /ˌtɑːdʒ məˈhɑːl, ˌtɑːʒ-/^[6], թարգմանաբար՝ «Պալատի թագ»^[7]), փղոսկրասպիտակ դամբարան Հնդկաստանի Ագրա քաղաքում՝ Ջամնա գետի հարավային ափին։ Հիմնադրվել է 1632 թվականին Շահ Ջահան մողոլ կայսեր (կառավարել է 1628-1658 թվականներին) կողմից իր սիրելի կնոջ՝ Մումթազ Մահալի համար, որը մահացել էր 14-րդ երեխային լույս աշխարհ բերելիս (հետագայում այստեղ է թաղվել նաև ինքը՝ Շահ Ջահանը)։ Դամբարանը, որը ունի 74 մետր բարձրություն և հինգ գմբեթներ, իսկ չորս անկյունների մոտ տեղակայված են չորս մինարեներ (դրանք փոքր-ինչ թեքված են, որ կործանվելու դեպքում չվնասեն դամբարանը), գտնվում է 17 հա տարածք^[8] զբաղեցնող համալիրի կենտրոնում, որ ներառում է նաև մզկիթ և հյուրատուն և տեղակայված է երեք կողմից ատամնավոր պարսպով շրջապատված այգում։

հրապարակ-Հանրապետության հրապարակ, քաղաքի վարչական կենտրոնի գլխավոր ճարտարապետական համակառույցը, տոնակատարությունների, շքերթների և ժողովրդական հավաքույթների վայր, տրանսպորտային կարևոր հանգույց։ Ստեղծվել է ըստ Երևանի գլխավոր հատակագծի․ այն նախագծվել է ճարտարապետ Ալեքսանդր Թամանյանի կողմից 1924 թվականին^[6]։

մար հայաստանի արձան-Մայր Հայաստան հուշահամալիր, հուշահամալիր Հայաստանի մայրաքաղաք Երևանում, կառուցվել է ի նշանավորումն ԽՍՀՄ-ի՝ Հայրենական մեծ պատերազմում տարած հաղթանակի։ Բացվել է Հայաստանում խորհրդային կարգերի հաստատման 30-ամյա տարեդարձի օրը` 1950 թվականի նոյեմբերի 29-ին Հաղթանակ զբոսայգում։ Հուշահամալիրի հեղինակը ԽՍՀՄ ժողովրդական ճարտարապետ Ռաֆայել Իսրայելյանն է։ Պատվանդանի վրա տեղադրվել էր ԽՍՀՄ ժողովրդական նկարիչ Սերգեյ Մերկուրովի հեղինակած Իոսիֆ Ստալինի 17 մետր բարձրության պղնձե կոփածո արձանը։ 1951 թվականին Ռաֆայել Իսրայելյանն ու Սերգեյ Մերկուրովը արժանացել են ԽՍՀՄ Պետական մրցանակի։

Անի եկեղեցի-1035 թ. այս մեծ եկեղեցին ստացել է իր ամբողջական տեսքը։ Եկեղեցու պատերի երկար և նրբագեղ արձանագրությունները շատ բան են պատմում ժամանակաշրջանի մասին։ Վերևում մասամբ մեջբերված արձանագրությունը նշում է, որ Աբլղարիբ Պահլավունի իշխանը այս եկեղեցին կառուցել է Սուրբ խաչի մասունքները պահպանելու համար։ Այս սրբազան մասունքը ձեռք է բերել Կոստանդնուպոլիս գնալիս։ Արձանագրության մեջ հրամայում է՝ մինչ Հիսուսի երկրորդ գալուստը եկեղեցում կազմակերպել գիշերային պատարագներ։ Մյուս արձանագրությունները պատմում են 1193 թ. վերականգնման մասին, որի ժամանակ ուխտավորներին ապաստանելու համար հավելվել է երկու ժամատուն, իսկ 1291 թ. մուտքի առջև ավելացվել է ժամատան աշտարակ։ Բացի ճակատի որոշ հատվածների բետոնե հետքերից՝ այս կառույցներն ամբողջությամբ ավերվել են։ Մեկ այլ արձանագրության համաձայն՝ 1342 թ. Վահրամ Զաքարյան իշխանը հրամայել է վերանորոգել եկեղեցու գմբեթը, շինարարական աշխատանքները ղեկավարել է ճարտարապետ Վասիլը։ 19-րդ դարի վերջին եկեղեցին դեռևս կանգուն էր, սակայն փլուզման եզրին էր։ Հ. Ֆ. Բ. Լինչը 1894 թ. Անի այցելելուց հետո ասել է.

Մանումենտ-Այգու կառուցման աշխատանքներն սկսվել են 1930-ականների վերջին, և այգին կոչվել է «Քաղաքային այգի Արաբկիրում»։ Հայրենական մեծ պատերազմից հետո այն վերանվանվել է «Հաղթանակ» այգու, որի ամայի տարածքներում տարիների ընթացքում ծառեր են տնկվել

սուրբ սարգիս եկեղեցի-Սուրբ Սարգիս եկեղեցին գտնվում է Արգավանդ գյուղի կենտրոնում՝ գյուղամիջյան ճանապարհների խաչմերուկում։ Շինությունն ունի ուղղանկյուն հատակագիծ։ Աղոթասրահը երկշարք է, երկուական քառակուսի սյուներով բաժանվում է երեք նավերի, որոնցից միջինն ավարտվում է կիսաշրջան խորանով, եզրերինը՝ թաղակապ ուղղանկյուն ավանդատներով։ Երկայնական պատերի որմնամույթերը պահում են թաղակապ երկլանջ ծածկը՝ կառուցված փայտե հեծաններով։ Եկեղեցին ունի երկու մուտք՝ հյուսիսից և արևմուտքից։ Կառուցվել է գորշ տուֆով։ Խորհրդային ժամանակաշրջանում եկեղեցին գործել է որպես մատուռ։